Dù tuổi đã ngoài 80, nhưng cụ Khổng Thị Biện và Khổng Văn Loa vẫn coi “đất hun khói” là món ăn khoái khẩu, không thể thiếu mỗi ngày.
Từ lâu ngôi làng tại thị trấn Lập Thạch, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc này đã trở nên nổi tiếng và được mệnh danh là “làng ăn đất” độc nhất vô nhị ở Việt Nam. Nếu có dịp ghé thăm nơi đây, du khách sẽ được mời một thức quà gọi là đất ngói.
Đây là món ăn đặc sản và khoái khẩu với nhiều người dân tại đây. Thậm chí, như cụ bà U90 – Khổng Thị Biện, đất ngói là món ăn không thể thiếu mỗi ngày.
Những người cuối cùng ăn đất ngói cũng đã ngoài 80
Ở cái tuổi “gần đất xa trời” nhưng cụ Khổng Văn Loa và Khổng Thị Biện (ở thôn Thống Nhất, xã Xuân Hòa, thị trấn Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc) vẫn vô cùng yêu thích món đất ngói. Phải khó khăn lắm người ta mới tìm được nhà 2 cụ – người ăn đất cuối cùng còn sống tại ngôi làng “độc nhất vô nhị” Việt Nam.
Bởi khi được phóng viên của Tạp chí Đẹp phỏng vấn, nhiều người sống nơi đây cho biết giờ không còn ai giữ tục ăn đất nữa nên cũng chẳng rõ còn ai ăn đất ngói nữa không.
Trong khi đó với vợ chồng cụ Biện, đất ngói vẫn là món ăn khoái khẩu, không thể thiếu mỗi ngày. Chia sẻ với Dân trí, cụ cho biết giờ đất còn ít lắm, nếu muốn ăn thêm thì phải nhờ con trai ra sau nhà lượm nhặt.
Cụ cho biết để lấy được nó, người lấy phải đào hố sâu từ 5-6m. Sau đó lật hết lớp đất màu vàng bên trên mới thấy được lớp đất ngói. Tiếp theo đó, đất được đem đi phơi khô, vạc thành từng miếng nhỏ theo thớ, cạo hết lớp đất bên ngoài, phía bên trong sẽ lộ ra những mảnh trắng như thạch cao.
Thời vàng son của món “đất ngói”
Mỗi kg đất hiện giờ giá 120.000 đồng và đồi Vàng nhà cụ Biện là nơi có nhiều đất ăn được nhất. Món ăn này thường được người dân bản địa gọi là đất ngói.
Theo tìm hiểu thì tục ăn này đã có ở Lập Thạch từ khoảng những năm 1970 trở về trước. Đây cũng là ngôi làng duy nhất tại Việt Nam có người dân đào đất về ăn như ăn kẹo.
Nhiều người trước đây còn cho rằng ăn chúng mát, nhiều canxi và tốt cho thai nhi. Thế nhưng thực tế chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh điều này.
Hiện giờ không còn mấy ai ăn nữa, vì trẻ con có nhiều bánh kẹo ngon hơn, cuộc sống vật chất đủ đầy chẳng thiếu thứ gì. Hơn nữa, đất ở đồi Vàng nhà bà Biện cũng đã được con cháu san đi gần hết để làm nhà. Nên tục ăn đất ngói sau này sẽ chỉ là ký ức hoài niệm về một vùng quê nghèo khó.
Món đất ngói từng là đặc sản tạo nên danh tiếng cho ngôi làng này đang dần bị mai một, nhưng nó không hoàn toàn mất đi mà sẽ trở thành một phần ký ức, nét văn hóa riêng biệt chỉ có ở tại ngôi làng “độc nhất vô nhị” này mà thôi.
